22 Νοεμβρίου 2017

Ο ΚΙΚΕΡΩΝ για τους Έλληνες : << και φίλοι και γραικύλοι>>

Δεκέμβρης του 60 π.Χ. Ο Κικέρων γράφει από τη Ρώμη επιστολή στον αδελφό του Κόιντο, 
ο οποίος είναι διοικητής στη ρωμαϊκή επαρχία της Μ. Ασίας.


Αγαπητέ μου Κόιντε,

Πολλά και ενδιαφέροντα τα νέα που περιέχει η τελευταία επιστολή σου,
 πολλές, όπως καταλαβαίνω, και οι έγνοιες που συνοδεύουν
 το αξίωμα και τα καθήκοντά σου. Αναρωτιέσαι αν είναι αγαθή τύχη 
ή κατάρα που σου έλαχε να διοικείς Έλληνες.
Θα έλεγα ότι είναι και τα δύο. Ας υποθέσουμε ότι ήσουν διοικητής
 σε κάποια γαλατική, ισπανική ή αφρικανική επαρχία. 
Γνωρίζεις πολύ καλά ότι ο κόσμος στις επαρχίες αυτές είναι απαίδευτος 
και κοινωνικά καθυστερημένος, με μια λέξη «βάρβαρος». 
Τι θα έκανες στην περίπτωση αυτή; Δεν θα προσπαθούσες 
να επιβάλεις μια στοιχειώδη τάξη και να δημιουργήσεις,
 όσο περνούσε από το χέρι σου, τις προϋποθέσεις
 για τη βελτίωση του επιπέδου αυτών των λαών; 
Αυτή θα ήταν, ασφαλώς, η αποστολή σου 
γιατί αυτό επιτάσσουν οι ανθρωπιστικές μας παραδόσεις. 

Οι θεοί ευλογούν τη Ρώμη και της έχουν αναθέσει την αποστολή 
να δαμάσει το τραχύ ήθος των υποτελών της και να τους δώσει 
την ευκαιρία να γευτούν τα αγαθά της πολιτικής οργάνωσης 
και της πνευματικής ζωής στο πλαίσιο μιας πολιτισμένης κοινωνίας.
Σου λέω, βέβαια, πράγματα που γνωρίζεις.

Θα πρέπει να γνωρίζεις το ίδιο καλά ότι ο τόπος
 και ο κόσμος που διοικείς έχει μια πολύ ξεχωριστή ιστορία.
 Ο πολιτισμός, αν μπορώ να το πω έτσι, είναι ελληνική εφεύρεση· 
η παιδεία έχει ελληνικές ρίζες και από τις ρίζες αυτές τραφήκαμε
 κι εμείς σαν έθνος. Δεν θα διστάσω ποτέ να ομολογήσω ότι 
το λαμπρό οικοδόμημα της Ρώμης δεν θα μπορούσε να υψωθεί
 χωρίς τη συμβολή του ελληνικού πολιτισμού· 
και ότι όσα πετύχαμε εμείς οι Ρωμαίοι τα πετύχαμε υιοθετώντας 
την εκπαίδευση, την τέχνη και τις επιστήμες των Ελλήνων. 

Και η εκπολιτιστική αποστολή της Ρώμης είναι κι αυτή
 συνέχεια του ελληνικού φωτός. Γι᾽ αυτούς τους λόγους, 
είμαστε σήμερα ηθικά υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουμε 
τους Έλληνες με τον σεβασμό που αρμόζει στη μεγάλη τους ιστορία,
 και με την πολιτική μας συμπεριφορά να ξεπληρώσουμε
 κατά κάποιο τρόπο το χρέος μας απέναντί τους.

Έχω αρκετή πολιτική πείρα για να ξέρω, βέβαια,
 ότι ο σχεδιασμός της πολιτικής δράσης δεν μπορεί πάντα
 να καθοδηγείται από ιστορικούς συναισθηματισμούς.
 Και ξέρω καλά ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις 
στην παρούσα περίοδο υπαγορεύουν μια σθεναρή, 
για να μην πω παραδειγματικά αυστηρή, στάση, 
προκειμένου να τεθούν έγκαιρα υπό τον έλεγχό σου
 οι αντιδράσεις του τοπικού πληθυσμού
 στις πρόσφατες φορολογήσεις.

 Παρ᾽ όλα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπήκοοί σου 
έχουν μακρά παράδοση πολιτικής σκέψης και πράξης,
 προσπάθησε να συζητήσεις με τους εκπροσώπους τους, 
χωρίς να δίνεις την εντύπωση ότι όλα είναι προαποφασισμένα
 και τίποτε δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Αν μη τι άλλο,
 οι Έλληνες είναι πρόθυμοι να κάνουν συζήτηση και εκτιμούν 
αυτούς που τους δίνουν την ευκαιρία να μιλήσουν.
 Και φυσικά θα το εκτιμήσουν ακόμη περισσότερο 
αν τους φιλοδωρήσεις και με ολίγα ελληνικά. 
Είμαι βέβαιος ότι έχεις μάθει αρκετά για να μπορείς 
να τους κάνεις μια τέτοια φιλοφρόνηση.

 Πιστεύουν -και δεν έχουν και άδικο, εδώ που τα λέμε- 
ότι μιλούν την πιο πλούσια, ωραία και εκφραστική γλώσσα 
του κόσμου· και θα γίνουν πιο δεκτικοί όταν ακούσουν 
τον ρωμαίο διοικητή τους να τους υποδέχεται 
στο κυβερνείο «ελληνιστί». Δεν θα είχες, ασφαλώς, 
παρόμοια προβλήματα και υποχρεώσεις αν είχες να κάνεις
 με Γαλάτες, σκέψου όμως αν θα προτιμούσες να βλέπεις 
από το παράθυρο του κυβερνείου τις καλύβες του Βερκινγκετόριξ 
με φόντο τα βουνά και τις βελανιδιές ή τους ναούς,
 τα θέατρα και τις βιβλιοθήκες της Ιωνίας.

Στη Ρώμη ο καιρός είναι καλός και έχουμε σχετική ησυχία. 
Δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει αυτό αλλά, αν το χειρότερο σενάριο 
που έχω στο μυαλό μου ισχύει, σίγουρα κάποιος
 στρατηγός ετοιμάζεται να επιτεθεί με «ανήθικους σκοπούς»
 εναντίον της πολύπαθης δημοκρατίας μας. 
Αλλά ας μη μελαγχολήσω περισσότερο για σήμερα.

Να είσαι πάντα καλά.

░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ 



 Αν υπήρχαν φιλέλληνες στη Ρώμη, 
ο Κικέρων ήταν σίγουρα ένας απ᾽ αυτούς. 
 Ο Κόιντος, πάντως, δεν θεωρούσε την ιστορική θέα
 από το μεγάλο παράθυρο του κυβερνείου αρκετή
 για να ξεχάσει τα μεγάλα προβλήματα που τον έζωναν. 
«Και ελληνικά τους μίλησα», απάντησε, 
«και επί μακρόν συζήτησα με τους εκπροσώπους τους. 
Αλλά αυτοί δεν μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους·
 οι μεν διαβάλλουν τους δε και όλοι μαζί κάνουν 
ό,τι μπορούν για να φανούν αφερέγγυοι και αναξιόπιστοι.
 Δεν είμαι βέβαιος αν μισούν τη ρωμαϊκή διοίκηση
 περισσότερο από ό,τι επιβουλεύονται ο ένας τον άλλον. 
Τι έχεις να πεις επ᾽ αυτού;»



░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ 
 Graeculus. («γραικύλος», όπως το ακούμε καμιά φορά και σήμερα).
 Είναι υποκοριστικό και σημαίνει τον «μικρό Έλληνα».
 Η συχνότητα εμφάνισής του αυξάνεται 
στα χρόνια που ακολούθησαν την τελική υποταγή της Ελλάδας στη Ρώμη, το 146 π.Χ.
 Σπάνια δείχνει κάποια συγκαταβατική συμπάθεια·
 συνήθως σημαίνει τον «σύγχρονο Έλληνα της παρακμής» 
πάντα σε αντιδιαστολή προς τους «παλιούς, καλούς Έλληνες».
░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ 
 
Ο Κικέρων (σε άλλη επιστολή του) διακηρύσσει
 και το παινεύεται που είναι φιλέλληνας·
 απλώς οι γραικύλοι είναι γραικύλοι, 
και ο Κόιντος πρέπει να φυλάγεται από αυτούς.

Πηγήgreek-language

░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ ░ 

 Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, γνωστός και ως Κικέρων,
 ήταν Ρωμαίος Φιλόσοφος, Πολιτικός, Δικηγόρος,
 Ρήτορας, Ύπατος και συνταγματολόγος. 
Καταγόταν από πλούσια οικογένεια και θεωρείται 
ευρέως ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και πεζογράφους.

Πηγή: Βικιπαίδεια.
......................................................................................................................................................................

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου